راهنمایی جامع 2022 DeFi برای کاربران جدید
رایج است که امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) چنان قدرت به داستان رمز ارزها داده است که برای کارآفرینان و توسعه دهندگان الزامی شده است که عناصر DeFi را در پیشنهادات خود بگنجانند. با توجه به اینکه این روند انفجاری بلند مدت به این زودی نشانهای از کند شدن ندارد، لازم است قبل از استفاده از آن به عنوان یک ابزار سرمایهگذاری یا در عملیات روزانهتان، قسمتهای مختلفی که DeFi را تشکیل میدهند، درک کنید. از این رو، ما یک راهنمای جامع برای کاربران جدید در مورد آنچه نیاز دارید در مورد DeFi بدانید ایجاد کرده ایم. در اینجا، ما تمام پاسخ های سوالات مربوط به DeFi را ارائه می دهیم.
پیشینه تاریخی تامین مالی غیرمتمرکز چیست؟
تمرکززدایی مفهوم جدیدی نیست و به تازگی در حوزه مالی نیز ظاهر نشده است. معرفی بیت کوین در سال 2009 مفهوم مالی غیرمتمرکز را به وجود آورد و شروعی برای ظهور آن بود. با ظهور اتریوم و سایر بلاک چینهای قرارداد هوشمند، امور مالی غیرمتمرکز در سال 2017 به یکی از پایههای اصلی صنعت مالی تبدیل شد. و راهحلهای زیادی را به وجود آورد که برای رفع برخی از موانع پرداخت سنتی و خدمات پولی طراحی شدهاند. اگرچه بسیاری از این راه ها نتوانستند اثر قوی ای از خود برجای بگذارند، موفقیت های چند پروتکل زمینه را برای رونق مداوم DeFi فراهم کرد. امروز، روایت DeFi قویتر از همیشه است و نوید میدهد که صنعت کریپتو را به مرحله بعدی رشد سوق دهد.
DeFi چیست؟
بعد از بررسی تاریخچه DeFi، لازم است بدانید که این مفهوم یک تجربه مالی قانع کننده است که نتایج خوبی ایجاد کرده است. از نام آن، مشخص است که عامل اصلی DeFi چارچوب آن است، که شبکه های مالی و برنامه های کاربردی را از نفوذ نهادهای متمرکز خلاص می کند. به عبارت دیگر، امور مالی غیرمتمرکز به دنبال حذف فرآیندهای میانی و ایجاد نظم مالی با سیستمهای باز، بدون مجوز و مستقل است. هدف استفاده از بلاک چین برای ایجاد خدمات بدون مرز و عاری از موانع سیاسی، سیستمی و نظارتی رایج در جایگزین های سنتی است. در نتیجه تمرکز بر امور مالی، DeFi تکرارهای مالی نوآورانه ای را برای مبادله، استقراض، وام دادن دارایی ها، پردازش پرداخت ها، ایجاد استیبل کوین، تجارت دارایی های مصنوعی، بیمه وجوه و موارد دیگر توسعه داده است.
توسعه دهندگان راه هایی را برای بهینه سازی این عملیات با گنجاندن قراردادهای هوشمند در قلب برنامه های DeFi ابداع کرده اند. به طور معمول، قراردادهای هوشمند سیستمهای خودکاری هستند که معاملات را زمانی انجام میدهند که شرایط خاصی توسط طرفین درگیر برآورده شده باشد. ادغام قراردادهای هوشمند در برنامههای DeFi از این ظرفیت برای ارائه تراکنشهای خودکار تا زمانی که شرایط و ضوابط رعایت شود، نشأت میگیرد. با این حال، توجه داشته باشید که جامعه DeFi راههای جدیدی برای گسترش قابلیتهای قراردادهای هوشمند یافته است، به گونهای که پلتفرمهای غیرمتمرکز بتوانند فرآیندهای مالی پیچیدهتری را انجام دهند.
ویژگی های DeFi چیست؟
اگرچه تعریف ما کارکردهای اصلی DeFi را در بر می گیرد، اما نگاهی دقیق تر به ویژگی های این نظم مالی، مفهوم را تغییر می دهد. در زیر برخی از عوامل موثر در ماهیت نوآورانه DeFi آورده شدهاند.
غیر حضانتی
یکی از عواملی که دیفای را از سیستمهای مالی متعارف جدا میکند، چارچوب غیرحضانتی و غیر نظاریتی آن است.یعنی هر شرکت کننده بر دارایی های خود استقلال دارد. بنابراین، وقتی برنامه DeFi را انتخاب می کنید، مطمئن باشید که هیچ بانک یا موسسه مالی بر وجوه شما کنترلی ندارد.در مورد سیستم های مالی متعارف این را نمی توان گفت به علت اینکه برای اساسی ترین عملیات هم به راه حل های نگهداری متمرکز متکی هستند.
باز
جدا از اتخاذ یک معماری غیر محرمانه، DeFi یک منظر باز را نیز ترویج می کند. به عبارت ساده تر، DeFi تراکنش های بدون مرز و معاملات مالی را امکان پذیر می کند. بنابراین، برنامه های کاربردی در سراسر جهان قابل دسترس هستند. این ویژگی DeFi محدودیت نظم مالی سنتی را حل می کند. با ترکیب DeFi، کاربران با محدودیتها مواجه نمیشوند یا قربانی سیاستهای پولی نا عادلانه که به نفع یک منطقه، یک نژاد، یا افرادی با پیشینهها یا گرایشهای سیاسی خاص طراحی شدهاند نمی شوند.
شفافیت
DeFi با ایجاد پلتفرم های منبع باز فرهنگ شفافی را بنا کرده است. بنابراین، همه میتواند قابلیت اجرای برنامههای DeFi را بررسی کند، زیرا کدهایی که این پروتکلها را تشکیل میدهند در دسترس عموم قرار دارند. با این کار، سرمایه گذاران و کاربران می توانند وجوه خود را ردیابی کنند، آسیب پذیری ها را جستجو کنند و تصمیمات طراحی توسعه دهندگان را مورد انتقاد قرار دهند.
ترکیب پذیری
از آنجایی که پروتکلهای DeFi منبع باز هستند، میتوان برنامههای جدیدی را برای عملکردهای قویتر بر روی پروتکل آنها ساخت. امکانات بیپایانی که توسط قابلیت ترکیببندی DeFi به وجود میآید، نوآوری را تسریع کرده که از اصطلاح “لگوهای پولی” الهام گرفته است. هر برنامه فقط یک تکه از یک پازل است که کاربران را به ویژگی های بیشتری مرتبط می کند. معماری یکپارچه DeFi بسیار سودمندتر از طراحی بسته شده ارزهای رمزنگاری شده است.
عدم تمرکز
همانطور که از نام آن پیداست، DeFi از یک چشم انداز غیرمتمرکز حمایت می کند که اقدامات مختلفی را برای اطمینان از توزیع حاکمیت پروتکل ها بین کاربران انجام می دهد. از همه مهمتر، هزاران گره ( نود اصلی) در سراسر جهان این برنامه ها را اجرا می کنند. به این ترتیب، مؤسسات مالی یا بانکها نمیتوانند نقش نگهبانان درگاه های ورود و خروج را مانند آنچه که معمولاً در بازار مالی سنتی انجام میدهند، ایفا کنند. و این ویژگی به همین ترتیب، تغییر یا آسیب دیدن شبکه های DeFi را برای مهاجمان دشوار می کند.
امور مالی باز در مقابل تامین مالی غیرمتمرکز؟
از ویژگی هایی که در بالا گفته شد واضح است که DeFi خود یک چارچوب استاندارد برای توسعه دهندگان دارد. در حالی که همه اینها ویژگی های DeFi روی کاغذ پذیرفتنی هستند، اکثر توسعه دهندگان دست یابی به همه این الزامات را دشوار می دانند. به ویژه، تمرکززدایی سخت ترین ویژگی بوده است.
توسعه دهندگان اغلب تصمیم می گیرند که در مراحل اولیه توسعه کنترل پروتکل خود را به طور کامل ، از دست بدهدند. اجرای یک پروتکل کاملا غیرمتمرکز، واکنش سریع به مشکلات را برای توسعهدهندگان تقریباً غیرممکن میکند، ، زیرا توسعه دهندگان قبل از اعمال هرگونه تغییر در شبکه،باید با جامعه مشورت کرده و به اجماع برسند. از این رو، اکثر توسعه دهندگان تمایل دارند تا حدی بر روی پروژه های خود کنترل داشته باشند. با این حال، اغلب آنها یک نقشه راه برای ایجاد برنامه های کاربردی کاملاً غیر متمرکز تعیین می کنند. این نقطه عطف مستلزم یک سری به روز رسانی است که به توسعه دهندگان اجازه می دهد تا کنترل را به تدریج به کاربران واگذار کنند.
اگرچه تمرکززدایی یک موضوع بحث برانگیز در DeFi باقی مانده است، اما هیچ کس نمی تواند باز بودن این پروتکل را کم اهمیت جلوه دهد. از این رو، برخی انتخاب می کنند این فرآیند مالی را به جای «امور مالی غیرمتمرکز» «امورمالی باز» بنامند.
بازار دیفای چقدر بزرگ است؟
با توجه به آرایش منحصر به فرد DeFi و نوپا بودن این فناوری، ردیابی اندازه واقعی بازار دشوار است. برخی از معیارهای مورد استفاده برای نمایش عملکرد بخش، کل سرمایه بازار و کل ارزش قفل شده TVL است. مورد دوم، به ویژه، به عنوان یک معیار پرکاربرد ظاهر شده است زیرا ارزش سرمایه، سرمایه گذاری شده در بازار را بیان می کند. بسیاری از سایتهای سنجش DeFi از این استاندارد برای محاسبه عملکرد بازار DeFi استفاده میکنند.
با این حال، توجه به این نکته ضروری است که برخی از سایتهای متریک مانند DeFi Pulse دامنه عملیات خود را به پروتکلهای DeFi مبتنی بر اتریوم محدود میکنند. چنین وب سایت هایی ممکن است به طور دقیق اندازه بازار را نشان ندهند زیرا چشم انداز DeFi بسیار بیشتر از اکوسیستم اتریوم است.
بر اساس Coinmarketcap، در زمان نگارش این مقاله، ارزش کل بازار DeFi بیش از 10 میلیارد دلار بوده . به همین ترتیب، DeFi Llama TVL را 2 میلیارد دلار تعیین کرد. با توجه به اینکه TVL در ابتدای سال گذشته کمی کمتر از 1 میلیارد دلار بود، به جرات می توان گفت که سهم بزرگی از وجوه قفل شده در بازار امروز در سال گذشته ایجاد شد. افزایش انفجاری TVL حکایت از جذابیت DeFi در مقابل بحران مالی که ناشی از همه گیری کرونا دارد.
آیا DeFi یک حباب است؟
با توجه به انفجار بخش DeFi و شباهت آن با رونق ICO در سال 2017، به راحتی می توان فهمید که چرا منتقدان بر این باورند که این بخش چیزی جز هیاهو و تبلیغات نیست. برچسب حباب اغلب به صورت ضمنی و با احتیاط برای اکوسیستم DeFi استفاده شده است. منتقدان دست به کار شده اند تا دستاوردهایی تا کنون ثبت شده را کم اهمیت جلوه دهند و حتی گفته اند که این بخش احتمالاً سقوط خواهد کرد. و بنابراین، ارزیابی مجدد وضعیت فعلی بازار DeFi و تا حدودی تعیین پایداری فناوری لازم است.
اولین استدلالی که باید بررسی کنیم این ادعاست که DeFi چارچوبی مشابه با ICO دارد و بنابراین ممکن است به سرنوشت مشابهی دچار شود. در حالی که این تصور تکراری ترین استدلال علیه دوام درازمدت بازار ارزهای دیجیتال است،و با واقعیت فاصله دارد. اول از همه، دوره ICO تعداد زیادی برنامه تولید کرد که فقط روی کاغذ خوب بودند و لزوماً کاربردی نبودند.
در مقابل، رونق DeFi از عملکرد لیست طولانی پروژههایی نشأت میگیرد که قبلاً محصولات کارآمدی دارند. از این رو، سرمایهگذاران فقط به خرید و نگهداری توکنها با امید کسب بازده در آیندهای نه چندان دور مانند دوره ICO نیستند. در عوض، آنها سرمایه خود را در برنامه های کاربردی قرار می دهند و فوراً ارزش ایجاد می کنند. با این حال، این استدلال متقابل DeFi را از همه سوء ظن ها مبرا نمی کند. مانند هر نوآوری جدیدی که به تازگی معرفی شده است، DeFi تمایل دارد افراد و شرکت هایی را جذب کند که بتوانند روی پروژه های نیمه تمام سرمایه گذاری کنند و از تبلیغات DeFi درآمد کسب کنند. به این ترتیب، هر سرمایه گذار و کاربر قبل از سرمایه گذاری باید تحقیقات گسترده ای را انجام دهد تا پروژه های قابل دوام را از پروژه های متوسط جدا کند. با این وجود، فعالیت های این نهادهای غیر حضانتی چیزی از تلاش های انجام شده برای ایجاد بخش DeFi کم نمی کند.
اصطلاحات و مفاهیم DeFi
هنگام کاوش در دنیای DeFi، به احتمال زیاد با اصطلاحات ناآشنا مواجه می شوید که برای توصیف فعالیت ها یا فرآیندهای خاص استفاده می شود. برخی از این مفاهیم عبارتند از:
DEX
هر زمان که DEX را دیدید، این را در ذهن خود داشته باشید که این مفهوم خلاصه کوتاهی برای Decentralized Exchanges به معنی صرافی غیرمتمرکز است. پلتفرم های DEX به گونه ای طراحی شده اند که به آن امکان مبادله توکن ها را بدون نیاز به کاربران برای انتقال کنترل دارایی های دیجیتالی خود فراهم می کنند. همچنین، کاربران جدید برای دسترسی کامل به ویژگیهای صرافی، نیازی به اعتبار سنجی رویههای KYC یا احراز هویت ندارند. در نتیجه با ماهیت غیر متمرکز آنها، کارمزدهای تراکنش در مقایسه با آنچه که صرافی های متمرکز معمولاً دریافت می کنند، پایین است.
DAO
DAO شکل خلاصه شده Decentralized Autonomous Organization به معنی سازمان غیرمتمرکز خودمختار است. به معنای مجموعه ای است که توسط یک سیستم حاکمیت خودکار قدرت میگیرد. به عبارت دیگر، هیچ پرسنل یا کارمندی وجود ندارد. بدون هیچ گونه عنصر انسانی یا نفوذ از سوی مؤسسات متمرکز در عوض، سازمان بر پروتکلهای منبع باز تکیه میکند که برای راهاندازی عملکردهای مدیریت خودکار برنامهریزی شدهاند. همچنین در برابر سانسور مقاوم است.
هزینه های گاز Gas Fee
به ازای هر تراکنش انجام شده در بلاک چین اتریوم، فرستنده یک هزینه پردازش یا همان کارمزد تراکنش را به واحد اتریوم به نام هزینه گاز یا Gas Fee پرداخت می کند. حجم تراکنشهای انجامشده در بلاک چین، میزان پرداختی را به عنوان کارمزد گاز تعیین میکند. به این ترتیب، با ازدحام شبکه،شبکه معمولا هزینه های گاز بالایی را جذب می کند.
استخراج نقدینگی/مزارع استخراج با بازده
استخراج نقدینگی و مزارع استخراج با بازده یک فرآیند DeFi است که کاربران را ملزم میکند تا وجوهی را در استخرهای نقدینگی در DEX یا برنامههای غیرمتمرکز برای شانس کسب پاداش واریز کنند. این فرصت فقط برای پلتفرمهایی قابل اعمال است که توکنها را به عنوان پاداش در اختیار کاربران قرار میدهند و نقدینگی را برای سایر کاربران فراهم میکنند.
استخرهای نقدینگی
این یکی از ویژگیهای DEX و دیگر پلتفرمهایی است که امکان استخراج نقدینگی یا مزارع استخراج بازده را فراهم میکند. هدف تشویق سرمایه گذاران به قفل کردن وجوه در استخرها و ایجاد نقدینگی برای مبادلاتی است که در DEX ها انجام می شود. به نوبه خود، ارائه دهندگان نقدینگی سهمی از کارمزد تراکنش های تولید شده توسط استخر را به دست می آورند.
توکن های غیر قابل تعویض (NFT)
NFT یک استاندارد توکن است که دارایی های دیجیتال و دنیای واقعی منحصر به فرد را نشان می دهد. این چارچوب در حال تبدیل شدن به یک راهکار حیاتی رمزنگاری است که برای توکن کردن اقلام فیزیکی یا مجازی و تسهیل تجارت آنها و ایجاد مالکیت استفاده می شود. NFT ها به ویژه در ایجاد محصولات پیچیده DeFi مفید هستند.
بازارسازان خودکار (AMM)
این مفهوم عناصر انسانی را از تجارت و فرآیند درگیر در قرض گرفتن یا وام دادن به ارزهای دیجیتال حذف می کند. کاربران به جای برقراری ارتباط یا توافق با کاربر دیگر، با قراردادهای هوشمند تعامل دارند.
وام فلش
این یک ابزار پیشرفته برای اعطای وام و استقراض است که وامها را بدون نیاز به سپردهگذاری وثیقه توسط وام گیرندگان ممکن میسازد. با این حال، وام گیرندگان باید فورا بازپرداخت کنند، در غیر این صورت پروتکل ممکن است معامله را لغو کند.
توکن های حاکمیت
برای بسیاری از برنامههای غیرمتمرکز، بهترین راه برای ایجاد تمرکز زدای ، توزیع حق رأی بین کاربران از طریق توکنهای حاکمیتی است. با داشتن توکن های حاکمیتی یک پروتکل DeFi خاص، میتوانید این فرصت را برای اظهار نظر در اجرای پروژه و سایر مسائل حیاتی مانند ارتقاء و سیاستهای هزینه تراکنش ایجاد کنید.
توکن های ضد تورمی
سهم عادلانه پروژههای DeFi از ایجاد یک معماری کاهشدهنده تورم یا ضد تورمی این است تا اطمینان حاصل شود که ارزش داراییهای دیجیتال بومی آنها یک مسیر صعودی را حفظ میکند. و بنابراین، آنها سیستمهایی را پیادهسازی میکنند که در طول زمان تعداد این توکنهای در گردش را کاهش میدهند. شبکههای DeFi که این مدل اقتصادی را اتخاذ میکنند، توکنهای کاهشدهنده تورم یا ضد تورمی صادر میکنند.
برنامه های کاربردی DeFi چیست؟
همانطور که قبلاً ذکر شد، توسعه دهندگان شروع به القای مفهوم DeFi به طیف وسیعی از خدمات مالی کرده اند. در حالی که برخی ساده و سرراست هستند، برخی دیگر تا حدودی پیچیده و برای کاربران و سرمایه گذاران با تجربه مناسب هستند. در زیر برخی از موارد استفاده متداول DeFi آورده شده است.
قرض و وام
پلتفرمهای وامدهی باز به یکی از محبوبترین پروتکلهای DeFi تبدیل شدهاند، زیرا طیف وسیعی از فرصتها را از طریق سیستمهای اعتباری مبتنی بر بلاک چین به شرکتکنندگان ارائه میدهند. این پروتکلها سرمایهگذاران را تشویق میکنند تا ارزهای دیجیتال را به وامگیرندگان وام دهند تا سود کسب کنند. از سوی دیگر، وام گیرندگان می توانند دارایی های رمزنگاری خود را وثیقه بگذارند تا به وام ها دسترسی داشته باشند، البته با سیستمی بدون فرآیندهای دست و پا گیر مربوط به سیستم های وام سنتی. در برخی موارد، این پروتکلها برای توزیع توکن های حاکمیتی بین شرکتکنندگان فعال قدمی فراتر میگذارند.
در نهایت، پلتفرمهای وامدهی مبتنی بر DeFi، اکوسیستمهای بی واسطه،سیستمهای تأیید رمزنگاری شده، تسهیلات وام ارزان و خدمات سریعتر را گسترش می دهند.علاوه بر این، آنها ریسک های طرفین را کاهش می دهند و شبکه های وام دهی بدون مرز را فعال می کنند.
استیبل کوین ها
علاوه بر فعال کردن پروتکلهای باز وام دهی، DeFi همچنین به عنوان سیستمی برای ایجاد خدمات بانکداری پولی بی قید و شرط اما کارآمد مانند تولید استیبل کوینها نیز سرآمد است. قبل از ظهور DeFi، بازار کریپتو تنها به استیبل کوینهای متمرکز متکی بود که شفافیت آنها چندان ملموس نیست. عملکرد اصلی استیبلکوینهای متمرکز به توانایی صادرکننده برای متقاعد کردن کاربران مبنی بر اینکه ارزش توکن به یک دارایی در دنیای واقعی همانطور که تبلیغ میشود متصل است، بستگی دارد. شما موافق خواهید بود که بسیاری از موارد ممکن است اشتباه پیش بروند، به خصوص زمانی که یک سیستم به شدت به عامل انسانی متکی باشد. به این ترتیب، ایجاد نسخههای غیرقابل اعتمادی که به خوبی با روایت تمرکززدایی مطابقت دارند و از بوروکراسیهای مقامات مرکزی عاری هستند، منطقی است. در اینجا اهمیت استیبل کوین های غیرمتمرکز نهفته است. آنها داراییهای دیجیتالی هستند که ثبات مورد نیاز بازار کریپتو را فراهم میکنند و در عین حال چارچوبی باز و غیرقابل اعتماد را حفظ میکنند.
صرافی های غیرمتمرکز
همانطور که قبلاً بحث شد، صرافیهای غیرمتمرکز، پلتفرمهای مبتنی بر قراردادهای هوشمند مبادلهکننده سکه یا معاملات همتا به همتا هستند. دکس ها تسهیلات مبادله ای غیر محرمانه و متمرکز بر حریم خصوصی ارائه می دهند. آنها قراردادهای خودکار را در قلب پیشنهادات خود گنجانده اند و الزامات احراز هویت را بر کاربران تحمیل نمی کنند. در طول سالها، صرافیهای غیرمتمرکز موقعیتی استراتژیک در چشمانداز DeFi به خود اختصاص دادهاند، زیرا اجازه فهرستبندی نامحدود برای پروژههای مبهم یا جدید را میدهند. به عبارت دیگر، عرضه توکنهای جدید در صرافیهای غیرمتمرکز بسیار ارزانتر و بدون مشکلتر از همتایان متمرکز است.
صدور دارایی مشتقه و شبه سازی شده
مانند مورد صرافی های متمرکز، DeFi نیز ابزاری را برای معامله دارایی ها بدون ورود و دخالت و نظارت واسطه های رایج ارائه می دهد. در اصل، پروتکلهای DeFi وجود دارد که به کاربران اجازه میدهند قراردادهایی را معامله کنند که ارزش خود را از داراییهای واقعی که بر آن بنا شده ان میگیرند. این مورد به عنوان یکی از برنامه های پیچیده تر DeFi ظاهر شده است. این امکان کاربران را در معرض طیف وسیعی از ابزارهای سرمایه گذاری، از جمله دارایی های سنتی، البته به صورت غیرمتمرکز و باز قرار می دهد.
بیمه غیرمتمرکز
بیمه به یک موضوع حساس در چشم انداز DeFi تبدیل شده است. بخش قابل توجهی از این بحث از خطرات مرتبط با فرصتهای DeFi ناشی میشود. به یاد داشته باشید که این بخش هنوز در مرحله آزمایشی خود است. بنابراین، کاربران در معرض خطرات مختلفی هستند. در پاسخ به این تهدید رایج، توسعه دهندگان شروع به طراحی پروتکل های بیمه و مدیریت ریسک غیرمتمرکز کرده اند تا اثرات رویدادهای پیش بینی نشده مانند شکست قرارداد هوشمند، هک، تخلیه بازار و غیره را کاهش دهند. مهمتر از آن، این پروتکلها قراردادهای هوشمند عمومی را بکار میگیرند تا اطمینان حاصل شود که همه شرکتکنندگان و مخاطبان میتوانند به بررسی شرایط بازپرداخت دسترسی داشته باشند. این چارچوب بیمه شفافتر از جایگزین سنتی است که اغلب مملو از کاغذبازیهای فراوان است.
بازارهای پیش بینی
این بازار دیگری است که توسط زیرساختهای غیرمتمرکز قدرت میگیرد تا سطح بالایی از استقلال را در اختیار کاربران قرار دهد. در اینجا، کاربران می توانند روی رویدادهای آینده مانند نتیجه انتخابات ریاست جمهوری شرط بندی کنند. با این حال، برخلاف روش مرسوم اجرای بازارهای پیشبینی، جایگزینهای DeFi تا حد امکان سعی در معرفی فرآیندهایی دارند که واسطهها را از بین میبرند.
مدیریت دارایی
با توجه به انفجاری بودن رشد DeFi و سرعتی که توکنهای جدید با آن وارد بازار میشوند، برای کاربران ضروری است که ابزارهای مدیریت دارایی مانند داشبورد را داشته باشند که با آن بتوانند همه داراییهای خود را ردیابی کنند. مانند بسیاری از برنامه های کاربردی مبتنی بر DeFi، این ابزارها و سیستم ها باید تمرکززدایی را به عنوان موضوع اصلی خود در بر گیرند. از این رو، ابزارهای مدیریت دارایی DeFi، پروتکل های غیرمتمرکز هستند که رابط هایی را برای دسترسی آسان به پورتفولیوها و دیگر پلتفرم های DeFi فراهم می کنند.
معرفی نمونه هایی از پروژه های DeFi
با فهرست کردن ابزارهای اصلی DeFi، در بخش بعدی پروژه هایی را بررسی می کنیم که برای DeFi بسیار مهم هستند. این پلتفرمها بهعنوان برخی از بادوامترین پروتکلهای DeFi ظاهر شدهاند و امکانات جدیدی را برای تمرکززدایی در بخش مالی باز میکنند.
MakerDAO
MakerDAO در سال 2015 با انتشار یک مدل برای جایگزین استیبل کوین ها، جنبش DeFi را برانگیخت. بنیانگذاران MakerDAO با تمرکززدایی به عنوان عامل اصلی محرک برای ارائه خود، DAI، یک استیبل کوین با دلار آمریکا را معرفی کردند. برخلاف طراحی میانی استیبلکوین متمرکز، Maker داراییهای دیجیتال را به عنوان وثیقه میپذیرد و به قراردادهای هوشمند تکیه میکند تا اطمینان حاصل کند که DAI یک نرخ برابری 1:1 را با 1 دلار حفظ میکند. مهمتر از آن، قراردادهای هوشمند دائو ویژگی های را پیاده سازی می کنند که ویژگی های مقاومت در برابر سانسور برای DAI ایجاد می کند.
کاربران باید وثیقه به ارزش 150٪ از تعداد DAI را که قصد وام گرفتن دارند، سپرده گذاری کنند. به عنوان مثال، برای قرض گرفتن 20 DAI، باید 50 دلار سکه پشتیبانی شده را به عنوان وثیقه سپرده گذاری کنید. علاوه بر این، یک کارمزد ثبات نیز پرداخت خواهید کرد که به عنوان نرخ بهره وام است. توجه داشته باشید که این پروتکل کارمزدها را بر اساس تقاضای وام های DAI تنظیم می کند. همچنین، باید اطمینان حاصل کنید که ارزش وثیقه شما کمتر از نسبت 150٪ نیست. اگر نتوانید این شرط را برآورده کنید، پروتکل به طور خودکار وام شما را نقد می کند، وثیقه را با تخفیف می فروشد و جریمه ای بر شما تحمیل می کند.
از طرف دیگر، می توانید DAI را در صرافی ها خریداری کنید و خود را از استرس وام گرفتن در پلت فرم Maker نجات دهید.بعد از وام گرفتن یا خرید DAI، می توانید ازش برای باز کردن سایر خدمات پولی در بازارهای ثانویه استفاده کنید. یکی دیگر از اجزای اصلی اکوسیستم MakerDAO، توکن MKR است. برخلاف DAI، ارزش MKR در نوسان است. این توکن در درجه اول به عنوان توکن حاکمیت پروتکل Maker عمل می کند. به این ترتیب، دارندگان حق رای برای تغییر یا ارتقاء شبکه دارند.
سرمایه گذاری مرکب- Compound Finance
کامپوند فایننس پروتکل وام دهی قدرتمندی را بر روی بلاک چین اتریوم ایجاد کرده است و نوآوری های مبتنی بر انگیزه را برای تشویق تعاملات در نظر گرفته است. Compound که در سال 2018 راه اندازی شد، یک مدل مالی باز را ایجاد کرده و از قراردادهای مالی برای تنظیم و اجرای وام ها استفاده می کند. پروتکل Compound برخلاف Maker واجد شرایط بودن کاربران را بر اساس امتیازات اعتباری برای دسترسی به وام ها قرار نمی دهد. در عوض، توانایی وام گیرنده در سپرده گذاری ،وثیقه مورد نیاز تا حد زیادی موفقیت موافقت با درخواست های وام را تعیین می کند. همچنین، یک مدل فراگیر وثیقه را برای کاهش ریسک موجود و اطمینان از خودکار ماندن کل فرآیند اجرا می کند.
نرخ بهره تولید شده از وام گیرندگان بین وام دهندگان توزیع می شود. قابل ذکر است، وام دهندگان لزوماً نباید قبل از برداشتن درآمد و سرمایه اولیه خود منتظر بمانند تا یک دوره سپرده گذاری به پایان برسد. این به دلیل عدم وجود محدودیت است. شایان ذکر است که وام دهندگان مشتقاتی به نام cToken را از وجوه و درآمد خود دریافت می کنند. به عنوان مثال، اگر DAI را در Compound سپرده گذاری کنید، پروتکل توکن های cDAI را با ارزشی معادل ارزش سپرده اولیه و سود کسب شده صادر می کند. پس از آن، میتوانید این توکن را برای دریافت وام وثیقه قرار دهید یا آن را در مقابل سایر ارزهای دیجیتال بفروشید.
قابل ذکر است که Compound توکن حاکمیتی خود را با نام COMP در سال 2020 راه اندازی کرد. همانطور که انتظار می رفت، این توکن حق رای را به دارندگان ارائه می دهد و این یک تغییر حیاتی از سوی تیم توسعه برای واگذاری کنترل اکوسیستم Compound به کاربران است.
Uniswap
Uniswap به سرعت در حال تبدیل شدن به یکی از حیاتیترین پروتکلها در بازار DeFi است، زیرا یک سیستم ادغام مناسب را برای تسهیل معاملات و مبادلات سکه به شیوهای غیرمتمرکز فراهم میکند. یکی از پیشگامان بازارساز خودکار است که نیاز به دفترچه سفارش را بی نیاز می کند. این رویکرد نوآورانه، معامله توکنهای مبهم را بسیار آسانتر میکند، زیرا کاربران مجبور نیستند قبل از اجرای موفقیتآمیز معاملات، منتظر بمانند تا صرافی با سفارشهایشان مطابقت داشته باشد. سیستم بازارساز خودکار، استخرهای نقدینگی را که مخصوص توکن های جفت شده با اتریوم طراحی شده است، راه اندازی می کند.
سیستم AMM از فرمول ویژه ای که توسط Vitalik Buterin در سال 2018 معرفی شد استفاده می کند تا اندازه مناسب ذخایر هر توکن موجود در استخر نقدینگی را تعیین کند. جدا از تکیه بر ریاضیات برای نقدینگی پایدار، Uniswap فرآیند فهرست کردن توکنهای جدید را نیز خودکار میکند. هیچ هزینه لیست شدن برای توسعه دهندگان اعمال نمی شود. از این رو، تبدیل به یک ویژگی جدایی ناپذیر برای سکه های تازه منتشر شده ، شده است. همچنین هیچ گونه محدودیتی برای معامله گران مقیم در یک کشور خاص اعمال نمی شود، همانطور که معمولاً در صرافی های متمرکز دیده می شود. عدم وجود الزامات KYC یا AML یا همان احراز هویت Uniswap را به یک زیرساخت رمزنگاری واقعاً بدون مرز تبدیل می کند. در نهایت، هر کسی می تواند نقدینگی را در Uniswap فراهم کند تا شانس دریافت سهمی از درآمد حاصل از کارمزد معاملات را داشته باشد.
Synthetix
Synthetix که در سال 2017 تأسیس شد، نقشی اساسی در ظهور دارایی های مصنوعی یا مصنوعی مبتنی بر DeFi ایفا کرده است. این امکان استخراج و تجارت توکن هایی را فراهم می کند که برای تقلید از ارزش دارایی های غیر رمزنگاری طراحی شده اند. برخی از داراییهایی که در محدوده داراییهای مصنوعی قرار میگیرند، فارکس، کالاها و شاخصهای رمزگذاریشده هستند. در حال حاضر، بیش از 50 جفت قابل معامله، از سنتز طلا گرفته تا شاخص سهام FTSE بریتانیا، در این پلتفرم موجود است.
همانطور که در اغلب پروتکلهای بدون آزاد و بی نیاز به مجوز رایج است ، برای استفاده از Synthetix نیازی نیست که از اطلاعات شخصی خود استفاده کنید. به این ترتیب، این پلتفرم به درستی برای دموکراتیک کردن فرآیند دسترسی و تجارت اوراق بهادار قرار گرفته است. برای ایجاد ترکیبهای جدید، کاربران رمز بومی پلتفرم، SNX، را در قراردادهای هوشمند قرار میدهند، و به نوبه خود، Synthetix معاملات خودکار مبتنی بر قرارداد را برای سایر ترکیبها فعال میکند. این پروتکل به ارائه دهندگان نقدینگی سهمی از کارمزد مبادلات ایجاد شده را پرداخت می کند. با این حال، توجه داشته باشید که نگه داشتن SNX برای تجارت synth ها اجباری نیست.
علاوه بر این، تیم پروژه در سال 2020 طرحی را برای کاهش تأثیر بنیاد Synthetix برای حاکمیت این پلتفرم آغاز کرد. به جای پایه، Synthetix به نظر می رسد کنترل را به سه DAO روی زنجیره واگذار کند. به جرات می توان گفت که این تصمیم برای استقرار یک سیستم حکومتی کاملا غیر متمرکز برای Synthetix حیاتی است.
مخزن مالی- Curve Finance
مانند Uniswap ، پروتکل Curve Financeنیز یک صرافی غیرمتمرکز است. با این حال، بر ایجاد استخرهای نقدینگی برای استیبل کوین ها تمرکز دارد. از آنجایی که دارایی های دیجیتال پشتیبانی شده دارای ارزش ثابتی هستند، ریسک های مربوط به آن به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. به عنوان مثال، معامله گران به ندرت متحمل ضررهای دائمی ناشی از نوسانات توکن DeFi در برابر ETH در Uniswap می شوند. تفاوت دیگر Curve و Uniswap این است که Curve به کاربران اجازه می دهد تا توکن های قفل شده را در استخرهای نقدینگی به بازارهای پول غیرمتمرکز قرض دهند. از این رو، ارائه دهندگان نقدینگی این گزینه را دارند که هم کارمزد معاملات و هم نرخ بهره را دریافت کنند.
جای تعجب نیست که Curve توکن حاکمیتی خود را به نام CRV نیز معرفی کرد تا به ارائه دهندگان نقدینگی پاداش دهد و قدرت حاکم را بین کاربران فعال توزیع کند.
Yearn.Finance
Yearn.Finance به عنوان یک پلتفرم جمعآوری DeFi عمل میکند که کاربران را به سودآورترین استخرهای وامدهی و نقدینگی رمزنگاری هدایت میکند. Yearn.Finance با پروتکل های DeFi تاسیس شده مانند Dydx، Compound و Curve ادغام می شود. کاربران این شانس را دارند که مجموعهای از فرصتهای DeFi را از طریق Yearn باز کنند. تنها کاری که باید انجام دهید این است که یکی از سکه های پشتیبانی شده را در Yearn واریز کنید و یک توکن مشتق مانند آنچه در Compound دریافت می کنید دریافت کنید. به عنوان مثال، اگر Dai را واریز کنید، yDAI دریافت خواهید کرد. متعاقباً، میتوانید از این توکنها در استخرهای نقدینگی پروتکلهای پشتیبانیشده استفاده کنید و بر این اساس درآمد ایجاد کنید.
در ژوئیه 2020، Yearnشروع به انتشار توکن حاکمیتی خود، YFI، برای کاربرانی کرد که در استخرهای منتخب ytoken ها را به اشتراک می گذاشتند. این توکن توانسته رکوردهای قیمت را بشکند و توسعه دهندگان را به ایجاد پلتفرم های مشابه ترغیب کند
Yam Finance
Yam Finance یکی از اسپین آف هایی است که از موفقیت Yearn.Finance الهام گرفته شده است. این پروتکل به کاربران برای مشارکت نقدینگی در استخرها پاداش می دهد. علاوه بر نرخ بهره، کاربران رمز بومی پلتفرم، YAM را نیز به عنوان پاداش دریافت میکنند. اگرچه این پلتفرم پس از انتشار اولیه توکن خود توانست سرمایهگذاران را جذب کند، اما کشف یک اشکال در کد برای دوام طولانی مدت آن مضر بود. این باگ مدیریت پروتکل Yam را پیچیده کرد و تیم توسعه را مجبور کرد نسخه جدیدی ایجاد کند..
چالش های DeFi
مانند هر بخش نوپای دیگری، DeFi نیز دارای چالشهایی است. در حالی که برخی از این محدودیتها در حال حاضر کارایی این فناوری را کاهش میدهند، توجه به این نکته ضروری است که DeFi هنوز در مراحل اولیه توسعه خود است و فضای کافی برای بهبود وجود دارد. در زیر برخی از چالشهایی که ممکن است هنگام استفاده از محصولات DeFi با آنها مواجه شوید، آورده شده است.
عملکرد آهسته
هرازگاهی، موانع فناوری بلاک چین، عملکرد پروتکلهای DeFi را محدود میکند. این مشاهدات در پروتکلهایی که بلاک چین اتریوم را اجرا میکنند، که زیربنای چشمانداز DeFi کنونی است، رایج است. با توجه به این موضوع، برخی از توسعه دهندگان محصولات DeFi خود را در زیرساخت های بلاک چین جایگزین عرضه می کنند. برای کسانی که این گزینه را در نظر نمی گیرند، راه اندازی اتریوم 2.0 برای سال 2022 به عنوان تنها راه حل مناسب برای سرعت نامطلوب پروتکل های DeFi عمل می کند.
ریسک های بالا
همانطور که قبلاً در این راهنما اشاره کردیم، خطرات مرتبط با DeFi بسیار زیاد است زیرا هنوز در مرحله آزمایشی است. هیچ استانداردی در بازار برای اجرای یا ایمن سازی محصولات وجود ندارد. همچنین، ناشناس بودن ارائه شده توسط DeFi الهام بخش بسیاری از پروژه های غیر استاندارد، هک ها و کلاهبرداری ها شده است. کاربران باید قبل از سرمایهگذاری در توکنهای DeFi یا استفاده از خدمات آنها، پلتفرمها را به طور گسترده بررسی کنند.
پایین تر از استاندارد بودن تجربه کاربری
برای درک و پیمایش چشم انداز DeFi، تلاش زیادی از سوی کاربران لازم است. اکثر پروتکل های برتر برای کاربران باهوش فنی مناسب تر هستند. به این ترتیب، DeFi هنوز راه درازی در پیش دارد تا بتواند جایگزین نظم مالی فعلی شود. توسعه دهندگان باید تکرارهای ساده تری از محصولات DeFi ایجاد کنند که بر تجربه کاربر، دسترسی و پشتیبانی مشتری تمرکز دارد.
آینده DeFi چیست؟
با قضاوت بر اساس نرخی که توسعهدهندگان در چند سال گذشته موارد استفاده نوآورانهای را برای DeFi ایجاد کردند، میتوان گفت که نوآوری به رشد چشمانداز ادامه خواهد داد. در ماههای آینده، انتظار داشته باشید که پلتفرمهای ناپایدار اضافی شوند و با تکرارهای پیشرفته جایگزین شوند. همچنین، گامهای بهدستآمده در زیربخشهای مدیریت ریسک و بیمه میتواند هجوم سرمایههای جدید را تحریک کند. در مجموع، DeFi باید با سیستم مالی مرسوم یکپارچه شود تا دروازههای یکپارچه را فعال کند و تعاملات سازمانی را جذب کند.